આ હોલિકા તહેવારનો પ્રથમ દિવસ હોળી અને બીજો દિવસ ધુળેટી તરીકે ઓળખાય છે. હોળી ફાગણ માસની પુનમનાં દિવસે મનાવવામાં આવે છે.
હોલિકા ની જાણકારી
આ દિવસે સાંજે ગામનાં પાદર કે મુખ્ય ચોક જેવા સ્થાન પર છાણા, લાકડાં ની ‘હોળી’ ખડકવામાં આવે છે. ત્યાર બાદ બધાં લોકો ત્યાં વાજતે ગાજતે (ઢોલ,શરણાઇ જેવાં વાજીંત્રો વગાડતાં) એકઠા થાય છે અને હોળી પ્રગટાવવામાં આવે છે. લોકો તેની પ્રદક્ષિણા કરે છે તેમજ શ્રીફળ વગેરે પવિત્ર મનાતી વસ્તુઓથી તેમનું પૂજન કરે છે. જો કે ભારતમાં વિવિધ પ્રાંતો અને સમુદાયોમાં હોળીની ઉજવણીની અલગ અલગ રીતો હોય છે, પરંતુ દરેકની ભાવના એક જ હોય છે કે હોળી પ્રગટાવી અને આસુરી તત્વોનો નાશ કરવો અને દૈવી શક્તિઓનું સન્માન કરવું. હિંદુ ધર્મમાં આને લગતી “હોળીકા અને પ્રહલાદ”ની કથા બહુ જાણીતી છે.
હોળીનાં બીજા દિવસે ધુળેટી મનાવાય છે. આ તહેવાર ‘રંગોનો તહેવાર’ એટલેજ કહેવાય છે કે આ દિવસે સવારથી સૌ કોઇ નાના મોટા એકબિજા પર અબિલ, ગુલાલ તેમજ કેસુડાનાં રંગો છાંટી પોતાનો ઉત્સાહ અને આનંદ વ્યક્ત કરે છે. જો કે હવેનાં સમયમાં ક્યાંક ક્યાંક રસાયણિક રંગોનો ઉપયોગ પણ કરાય છે, જેનો ઉપયોગ બને તેટલો ટાળવો હિતાવહ છે.
હોલિકા દહન મુહૂર્ત 2025 (Holika Dahan 2025 Muhurat)
પંચાંગ અનુસાર, ફાલ્ગુન પૂર્ણિમાની તિથિ આ વર્ષે 13 માર્ચના સવારે 10:35 વાગ્યે શરૂ થઈને 14 માર્ચના બપોરે 12:23 વાગ્યે સમાપ્ત થશે. આ પરિસ્થિતિમાં, હોલિકા દહન 13 માર્ચ, 2025 ના રોજ કરવામાં આવશે.
હોલીકા દહન, જે હોલીનું એક મહત્વપૂર્ણ અંગ છે, એ ફાગણ માસની પૂનમના દિવસે ઉજવવામાં આવે છે. આ તહેવારનો ઉદ્દેશ બુરાઈ પર સત્ય અને સદાચારની જીત દર્શાવવાનો છે. હોલીકા દહનનું મહત્વ ખાસ કરીને હોલી પર્વની પૂર્વસંધ્યામાં છે, જ્યારે લોકો એકબીજા સાથે મળી કરીને પવનમાં બ્રહ્માંડમાં સકારાત્મક ઊર્જા ફેલાવવા માટે આગ પ્રગટ કરે છે.
હોલિકા દહનનો પૃષ્ઠભૂમિ:
હોલિકા દહનનો સંદર્ભ પ્રાચીન ભારતીય પુરાણોમાં મળતો છે, જેમાં રાજા હિરણ્યકશિપુ અને તેના પુત્ર પ્રલ્હાદની વાર્તા છે. રાજા હિરણ્યકશિપુ ભગવાન વિષ્ણુનો વિરોધ કરતો હતો અને તેની પૂજા કરવાના બદલે પોતાને ઈશ્વર માનતો હતો. તેના પુત્ર પ્રલ્હાદે ભગવાન વિષ્ણુની ભક્તિ રાખી હતી, જેના કારણે રાજાએ તેને ઠગવા માટે તેની બહેન હોલિકાને મોકલ્યો. હોલિકા પાસે અગ્નિમાં ન જવાની શક્તિ હતી, પરંતુ પ્રલ્હાદની ભક્તિથી હોલિકા દહન થઈ ગઈ, અને પ્રલ્હાદ બચી ગયો. આ ઘટનાને યાદ રાખવા માટે હોલિકા દહન કરવામાં આવે છે.
ઉજવણી:
હોલિકા દહનના દિવસે લોકો એકઠા થઈને અગ્નિ પ્રગટ કરે છે અને તેના આસપાસ નૃત્ય, ગીતો અને આનંદ સાથે ઉજવણી કરે છે. લોકો એકબીજાને શુભકામનાઓ આપે છે અને એકબીજાના દુઃખ-દર્દને દૂર કરવા માટે પ્રાર્થના કરે છે.
સાંસ્કૃતિક મહત્વ:
હોલિકા દહન માત્ર ધાર્મિક તહેવાર નથી, પરંતુ તે સમાજમાં એકતા, પ્રેમ અને ભાઈચારોને પ્રોત્સાહિત કરવાનો પણ એક માર્ગ છે. આ તહેવારથી લોકોમાં સકારાત્મકતા અને ખુશીઓનો સંચાર થાય છે.
આ રીતે, હોલિકા દહનનું મહત્વ માત્ર ધાર્મિક જ નહીં પરંતુ સામાજિક અને સાંસ્કૃતિક દ્રષ્ટિકોણથી પણ વિશેષ છે.
ચાલો મિત્રો સૌ સાથે મળીને આ પાવન તહેવાર ને રંગો થી ભરી દઈએ.
મિત્રો અમે અવાર નવાર ઘણી બધી સારી એવી લોકોને મદદ રૂપ થાય એવી માહિતી પુરી પડતા હોઈએ છીએ. અમારા https://gujjuopedia.in/પેજ માં તમને વિવિધ યોજના ની માહિતી મળશે. આશા રાખું છું કે આ માહિતી તમને પસંદ આવી હશે.
જય હિન્દ જય ભારત!!!!!!